Mutyzm wybiórczy
22 października 2021
Mutyzm wybiórczy to zaburzenie lękowe. Dziecko lub osoba dorosła z mutyzmem wybiórczym najczęściej swobodnie rozmawia w domu, ale milczy lub nie rozmawia swobodnie w przedszkolu, szkole czy w innych sytuacjach społecznych. Zaburzenie najczęściej rozpoczyna się między drugim, a piątym rokiem życia i powinno być diagnozowane już po miesiącu milczenia w danym miejscu.
Dziecko z mutyzmem wybiórczym może w ogóle nie odzywać się do nauczycieli, rówieśników lub mówić tylko do wybranych osób.
Czynniki mające wpływ na ujawnienie się mutyzmu wybiórczego:
- czynniki ryzyka (predysponujące) – podatność genetyczna, temperament, nieśmiałość;
- czynniki wywołujące – skojarzenie silnego stresu z mówieniem do obcych osób (np. rozstanie z rodzicem w momencie rozpoczęcia przedszkola, zgubienie się w centrum handlowym);
- czynniki podtrzymujące – nadmiernie ochraniający styl wychowania w rodzinie, czyli wyręczanie dziecka we wszystkim, mówienie za dziecko, przesadna ochrona przed stresem i problemami.
Terapia mutyzmu wybiórczego
Terapia powinna być prowadzona w miejscu występowania problemu! Najczęściej jest to szkoła lub przedszkole – dlatego należy znaleźć odpowiedniego koordynatora terapii dziecka (pracownika placówki).
Cały personel przedszkola lub szkoły powinien być przeszkolony w zakresie postępowania z dzieckiem z mutyzmem wybiórczym.
Należy zadbać o usunięcie czynników podtrzymujących którymi mogą być: wywieranie presji na dziecku, aby mówiło (często w bardzo subtelny sposób) lub pozwolenie dziecku na wycofanie się ze wszystkich sytuacji społecznych.
Jak zachować się w obecności dziecka, które mówi mało lub milczy?
- Nie zmuszaj dziecka do mówienia i nie zawstydzaj, jeśli nie jest w stanie rozmawiać w danej chwili.
- Traktuj dziecko tak samo jak inne dzieci – nie skupiaj na nim swojej uwagi.
- Nie karz dziecka za brak mowy, nie bądź sfrustrowany, jeśli dziecko nie mówi.
- Nie zadawaj otwartych pytań, zmień je na pytania zamknięte, tak, aby dziecko mogło kiwnąć głową „tak” lub nie „nie”.
- Postaraj się unikać kontaktu wzrokowego – stań z boku lub kucnij.
- Jeśli dziecko się odezwie – ukryj swoje zdziwienie. Zachowuj się normalnie.
Milczenie dziecka nie wynika z uporu, manipulacji czy osobistej niechęci dziecka, ale jest spowodowane silnym lękiem. Każde dziecko z mutyzmem wybiórczym pragnie mówić!
Więcej informacji na stronie: Mutyzm wybiórczy - diagnoza i skuteczna terapia.